فارسی
انگلیسی
روسی
عربی
آبیاری گوجه فرنگی به صورت صحیح و به موقع برای رشد و جلوگیری از تنش آن امری ضروری و مهم است.
گوجه فرنگی از جمله محصولاتی است که کشاورزان با توجه به مصرف زیاد آن در صنایع غذایی تمایل زیادی به کشت این محصول دارند. از سوی دیگر این محصول نسبت به کمبود آب بسیار حساس بوده و هر گونه نقصان در تامین نیاز آبی گیاه منجر به کاهش شدید عملکرد آن میگردد.
در واقع عاملی که در پرورش گوجه فرنگی اهمیت ویژه ای دارد، شناسایی زمان آبیاری و اصول آبیاری و برنامه ریزی آبیاری آن است. استفاده از روش های آبیاری مناسب موجب کاهش مصرف آب و همچنین افزایش کیفیت محصول گوجه فرنگی و بالا رفتن میزان تولید آن میشود.
گوجه فرنگی با نام علمی Solanum Lycopersicum از خانواده بادمجانیان میباشد.
شناسایی زمان آبیاری گوجه فرنگی
روش های مختلف و نشانه های مختلفی برای شناسایی زمان آبیاری گوجه فرنگی وجود دارد، از جمله :
- علائم ظاهری گیاه ( پژمردگی برگ و یا ساقه گیاه، پیچ خوردگی برگ ها به سمت داخل، متوقف شدن یا رشد کم گیاه، زرد شدن برگ های پایینی و … )
- علائم ظاهری و آزمایش خاک ( خشک شدن و یا ترک خوردن 5 تا 7 سانتی متری بالای خاک، استفاده از دستگاه تانسیو متر و … )
- نیاز آبی گوجه فرنگی
از جمله عواملی که بر نیاز آبی گوجه فرنگی تاثیر میگذارند میتوان به منطقه و روش کشت، مرحله رشد گیاه، دما، رطوبت نسبی، تابش خورشید، سرعت باد و فاصله بین گیاهان اشاره کرد.
در گیاه گوجه فرنگی رطوبت خاک رطوبت خاک حداقل بایستی تا عمق 30 سانتی متری تامین شود.
عموما خاک های شنی ظرفیت حفظ رطوبت پایین و خاک های رسی قابلیت حفظ رطوبت بیشتری دارند.
راه حل هایی برای غلبه بر چالش های آب در کشاورزی
میزان آبیاری محصول گوجه فرنگی به فصل کشت و میزان تبخیر و تعرق وابسته است. به طور کلی در روش آبیاری تحت فشار و در فصل تابستان و اوج نیاز آبی گوجه فرنگی در خاک های شنی 2 تا 3 مرتبه در هفته به میزان 15 میلی متر و در خاک های رسی هر 5 روز به میزان 30 تا 31 میلیمتر نیاز به آبیاری دارد.
توجه داشته باشید که آبیاری بیش از حد علاوه بر هدر رفت آب موجب نرسیدن هوا به ریشه و خشک شدن گیاه میشود.
بهترین زمان آبیاری گوجه فرنگی
با توجه به کم بودن میزان تبخیر و تعرق و سوخت و ساز گیاه گوجه فرنگی آبیاری در ساعات اولیه صبح توصیه میشود.
دقت داشته باشید که آبیاری در ساعات میانی روز ( ظهر) و ساعات آخری روز ( شب ) ممکن است موجب افزایش هدر رفت آب و بروز برخی از بیماری ها در گیاه شود.
مهم ترین عوامل در انتخاب روش آبیاری گوجه فرنگی
در انتخاب روش های آبیاری عوامل متعددی نقش دارند از جمله:
- شرایط آب و هوایی
- نیروی کار در دسترس
- نوع و بافت خاک
- نوع و میزان آب در دسترس
- ابعاد و شکل زمین کشاورزی
انواع روش های آبیاری گوجه فرنگی
روش آبیاری سنتی جوی و پشته
در این روش کاشت نشاء های یک ماهه گوجه فرنگی به طریق پشته با جوی عمیق یا پشته با جوی کم عمق که همان سیستم فارو میباشد، انجام میشود.
برای آبیاری در این روش بوته های گوجه فرنگی توسط آب جریانی در جوی های ایجاد شده آبیاری میشوند. دوره آبیاری در این روش با توجه به شرایط آب و هوایی و بافت خاک بین 5 الی 10 روز میباشد. هر چه بافت خاک سنگین تر و رسی تر باشد، با توجه به نگه داشتن بیشتر آب، فاصله بین دو آبیاری بیشتر میشود.
این روش یکی از متداول ترین روش های آبیاری گوجه فرنگی به خصوص در مزارع با مساحت کم و کشت سنتی میباشد.
روش های توزیع آب در فضای سبز
- روش آبیاری بارانی
روش آبیاری بارانی گوجه فرنگی یکی از انواع روش های آبیاری تحت فشار است. این روش آبیاری با توجه به ابعاد زمین، منبع تامین آب، مسائل مالی و اقتصادی و … بصورت های مختلف از جمله روش سنتر پیوت، قرقره ای، آبپاش، گان، کلاسیک ثابت و … انجام میشود، که هر کدام از این سیستم ها در صورت طراحی صحیح میتوانند کارایی مناسب و رضایت بخش داشته باشند.
توجه داشته باشید که در این روش به دلیل افزایش رطوبت بر روی برگ و ساقه گیاه ممکن است منجربه بروز بیماری هایی برای گیاه شود.
- روش آبیاری قطره ای
آبیاری قطره ای یا آبیاری به وسیله نوارتیپ یکی دیگر از انواع روش های آبیاری گوجه فرنگی میباشد.
در این روش آب توسط پمپ و بعد از عبور از فیلتر به وسیله لوله وارد نوارهای تیپ شده و آبیاری انجام میشود. آبیاری قطره ای به نسبت آبیاری بارانی از یکنواختی و راندمان بیشتری برخوردار است. و تنها مشکل این روش، تعویض و جایگزینی نوارهای آبیاری تیپ بعد از یک فصل کشت است.
- روش آبیاری قطره ای زیر سطحی
روش آبیاری زیرسطحی گوجه فرنگی همان روش آبیاری نوار تیپ است با این تفاوت که در این روش نوارهای آبیاری بجای سطح خاک در زیر سطح خاک قرار میگیرند، که از جمله مزایای این روش میتوان به افزایش راندمان آبیاری به دلیل تبخیر کم، جلوگیری از آسیب فیزیکی به نوارهای آبیاری، جلوگیری از بادبردگی نوارها در مناطق بادخیز و… اشاره کرد.
با توجه به اینکه در این روش آبیاری، لوله ها در زیر خاک مدفون شده اند، نگرانی اصلی و مهم نشت آب و گرفتگی نازل ها از طریق ریشه های گیاه است که با توجه به تعویض نوارهای تیپ در هر دوره کشت این نگرانی ها به حداقل میرسد.
بهترین روش برای آبیاری گیاه گوجه فرنگی در فصل تابستان
نتایج تحقیقات نشان میدهد که استفاده از نوارهای آبیاری تیپ زیرسطحی کارایی مناسب تری نسبت به روش آبیاری قطره ای و تیپ روی سطحی و روش های آبیاری بارانی دارد.
بنابراین برای مناطقی که محدودیت منابع آبی وجود دارد، به منظور حصول حداکثر عملکرد پیشنهاد میگردد.
