فارسی
انگلیسی
روسی
عربی
انتخاب بستر مناسب
مواردی که در کاشت خیار گلخانه‌ایی باید بدانیم را در این مطلب مورد بررسی قرار داده‌ایم. خیار گلخانه‌ای نیاز به بستر بسیار غنی دارد، لذا پس از شخم خاک گلخانه، کود حیوانی کاملاً پوسیده به خاک اضافه می‌شود و خاک به یکی از روش‌های گفته شده در قسمت بعدی باید ضد عفونی گردد.
خصوصیات بستر کشت خیار گلخانه‌ای
برای کاشت خیار، بستر کشت باید خصوصیات زیر را داشته باشد:
- بستر مناسب برای کشت خیار، لومی شنی است.
- PH بستر کشت خیار باید 6.5 تا 7.5 باشد.
- EC آب حدود 2 و حداکثر 3 دسی زیمنس بر متر می‌باشد.
- حتما خاک باید دارای زهکش مناسب باشد.
- بستر کشت خیار باید عاری از آلودگی‌ها باشد.
آلودگی‌هایی که در بستر کشت خیار نباید وجود داشته باشد شامل:
الف) بذر علف‌های هرز
ب) گیاهان انگل مثل سس و گل جالیز
ج) تخم و لارو حشرات و کنه ها
د) وجود عامل بیماری‌زا در خاک مثل انواع قارچ‌ها، انواع باکتری‌ها
ه) نماتد
بنابراین جهت جلوگیری از خسارت به بوته‌های خیار، بستر کشت خیار را تا عمق 25 تا 30 سانتی متر ضدعفونی می‌کنیم.
داشتن زهکش مناسب
داشتن زهکش مناسب از جمله واجبات کاشت خیار گلخانه‌ای می‌باشد.
نبود زهکش می‌تواند آسیب‌های جبران‌ناپذیری به بذر و یا بوته گیاهان بزند. بدین ترتیب زهکشی باید از طریق بستر به خوبی انجام شود تا بتوان خیار گلخانه‌ای با کیفیت و مقرون به‌صرفه از نظر اقتصادی را تولید و روانه بازار کرد.
وجود شن و ماسه در این بستر باعث می‌شود تا زهکشی به خوبی انجام شده و آب اضافی به راحتی دفع شود. زیرا وجود مقدار زیادی آب ممکن است آسیب هایی به بذر خیار گلخانه‌ای برساند.
بدین ترتیب با استفاده از بستر لومی شنی این امکان فراهم می‌شود که به راحت‌ترین شکل ممکن زهکشی را انجام داد.
این موضوع می‌تواند از به وجود آمدن مشکلات بسیار بزرگی در کشت گلخانه‌ای خیار جلوگیری کند.
کدام آلودگی‌ها در هنگام کشت بذر خیار گلخانه‌ای نباید در بستر وجود داشته باشند؟
گیاهان انگل مانند گل جالیز و سس
این گیاهان باعث ایجاد انگل شده و موجب اختلال در رشد بذر خیار گلخانه‌ای می‌شوند.
بدین‌ترتیب قبل از اینکه بخواهیم اقدام به کاشت بذر خیار گلخانه‌ای بکنیم، باید با سمپاشی و یا هر روش دیگری این گیاهان را از بین برد.
در غیر این صورت ممکن است خسارت‌های بسیار سنگین مالی را به کشاورز وارد نمایند.
بذر علف های هرز
بذر علف‌های هرز از دیگر مواردی به شمار می‌روند که وجود آنها در بستر کشت بذر خیار گلخانه‌ای مضر می‌باشد.
وجود بذر علف‌های هرز باعث رشد سریع این علف‌ها و جلوگیری از رشد مناسب بذر خیار گلخانه‌ای می‌شوند.
بدین ترتیب باید اقدامات لازم برای رفع علف‌های هرز قبل از کشت بذر خیار گلخانه‌ای انجام شود.
تخم و لارو حشرات و کنه‌ها
حشرات و کنه‌ها ممکن است آسیب‌های بسیار جدی به بذر یا بوته خیار گلخانه‌ای وارد نمایند.
از این رو باید اقدامات لازم برای از بین بردن تخم و لارو حشرات و کنه‌ها قبل از کشت بذر خیار گلخانه‌ای انجام شود.
این کار باعث می‌شود تا بتوان خیار سالم و با کیفیت را تولید و روانه بازار کرد.
وجود عوامل بیماری‌زا در بستر مانند انواع قارچ‌ها و انواع باکتری‌ها
انواع قارچ‌ها و باکتری‌ها را می‌توان از جمله عوامل بیماری‌زا در بستر خیار گلخانه‌ای دانست.
بدین ترتیب قبل از اقدام برای کاشت بذر خیار گلخانه‌ای، می‌توان برای از بین بردن انواع قارچ و باکتری‌ها اقدامات لازم را انجام داد.
زیرا پس از کشت خیار گلخانه‌ای، ممکن است آسیب‌هایی به بوته یا بذر خیار گلخانه‌ای وارد شود.
روش‌های مختلف ضد عفونی بستر کاشت بذر خیار گلخانه‌ای
برای اینکه بتوان در آینده از رسیدن آسیب‌های مختلف به بوته خیار جلوگیری کرد، قبل از کاشت بذر خیار گلخانه‌ای باید اقدامات لازم برای ضد عفونی بستر انجام شود. در غیر این صورت ممکن است شاهد خسارات بسیار زیادی بر اثر بروز مشکلات مختلف باشیم.
بهتر است ضد عفونی بستر تا ۲۵ الی ۳۰ سانتیمتر از عمق زمین انجام شود.
ضد عفونی بستر با استفاده از نور خورشید (Soil Solarization)
یکی از بهترین روش‌های ضد عفونی بستر برای کاشت خیار گلخانه‌ای، استفاده از نور خورشید می‌باشد.
این روش معمولا در فصل تابستان امکان پذیر بوده و در سایر فصول نمی‌توان از آن استفاده کرد.
این روش را می‌توان از ساده‌ترین و با کیفیت‌ترین روش‌ها برای ضد عفونی بستر کشت بذر خیار گلخانه‌ای دانست.
در این روش مقداری کود حیوانی و یا کود شیمیایی مخلوط با کود حیوانی بر روی زمین ریخته می‌شود.
سپس زمین شخم‌زده می‌شود و پس از آن اقدام به انجام عملیات لازم برای تسطیح زمین می‌کنیم.
بعد از آن آبیاری غرق آبی را انجام می‌دهیم.
با اتمام آبیاری غرقابی می‌توان بر روی بیشتر نایلون کشید و لبه‌های نایلون را محکم کرد.
نایلون را بهتر است برای مدت ۶ هفته بر روی بستر نگه داشت.
این روش هم ارزان بوده و هم اثرات بسیار مطلوبی برای ضد عفونی بستر دارد.
ضد عفونی بستر با استفاده از سم متام سدیم
در مرحله اول باید مقداری کود حیوانی و شیمیایی که برای خاک لازم و ضروری بوده بر روی بستر ریخته شود و عملیات شخم و تسطیح زمین انجام شود.
سپس یک طاقه نایلون عریض را تهیه کرده و آن را آماده می‌کنیم.
بعد از آن مقدار ۱۰۰ الی ۱۵۰ سی سی سم متام سدیم را با ۵ الی ۱۰ لیتر آب مخلوط کرده و شروع به سمپاشی بر روی زمین کرده و بلافاصله پس از سمپاشی نایلون بر روی زمین کشیده می‌شود.
با این کار اجازه خروج سم از داخل خاک را نمی‌دهیم.
زیرا این سم فرار بوده و در مدت زمان کوتاهی به صورت تبخیر از بستر خارج می‌شود.
نایلون باید ۱ الی ۵ هفته بر روی بستر باقی بماند. پس از آن می‌توان هوا دهی را آغاز کرد و سپس اقدام به کشت بذر خیار گلخانه‌ای بکنیم.
البته قبل از کاشت برای مطمئن شدن از خروج این سم باید مقداری از خاک بستر را درون یک گلدان بریزیم و بذر شاهی در آن بکاریم.
در صورت رشد بذر شاهی، خاک سالم بوده و می توان اقدام به کاشت بذر خیار گلخانه‌ای کرد، در صورتی که بذر شاهی رشد نکند، نیاز به هوادهی بیشتری وجود دارد.
ضدعفونی بستر با استفاده از سم متیل بروماید
در مرحله اول باید به اندازه کافی کود حیوانی و کود شیمیایی را به خاک بستر اضافه نماییم.
سپس زمین را به صورت غرق آبی آبیاری می‌کنیم.
پس از خشک شدن نسبی می‌توان تا عمق ۲۵ الی ۳۰ سانتیمتر آن را شخم زد.
پس از این کار در صورتی‌که هنوز زمین مرطوب بوده، روی آن را نایلون می‌کشیم.
به ازای هر متر مربع می‌توان ۵۰ گرم (در صورت نیاز می‌توان این مقدار را تا ۱۰۰ گرم نیز افزایش داد) سم متیل بروماید را به زیر نایلون تزریق کرد. مدت زمانی که برای ضد عفونی بستر مورد نیاز بوده، ۲۴ ساعت می‌باشد. پس از ۲۴ ساعت نیاز به ۲ الی ۳ هفته هوا دهی وجود دارد. در ۲۴ ساعت اول هوا دهی که نایلون از روی خاک برداشته می‌شود، هیچ‌گونه حیوان و انسانی نباید در این محل حضور داشته باشند.
ضد عفونی بستر کشت بذر خیار گلخانه‌ای با استفاده از قارچ کش‌ها
در صورتی‌که امکان ضد عفونی کردن با استفاده از روش‌های قبلی وجود نداشته باشد، می‌توان این روش را انتخاب کرد.
برای انجام این روش نیاز است به ازای هر ۵۰۰ متر مربع زمین، یک کیلوگرم بنومیل را با ۵ کیلوگرم ریدومیل مخلوط کرده، سپس با استفاده از سمپاش این مخلوط را به صورت یکنواخت بر روی بستر مورد نظر اسپری کنید.
پس از اتمام این کار می‌توان یک شخم و دیسک سبک بر روی زمین انجام داده و کاشت بذر خیار گلخانه‌ای را انجام داد.
زمان کاشت بذر خیار گلخانه‌ای
در کشور ایران در ۳ زمان مشخص می‌توان اقدام کاشت خیار گلخانه‌ای کرد و خارج از این سه نوبت نمی‌توان انتظار رشد مناسب و باردهی خوب از بذر خیار گلخانه‌ای داشت.
محصول زود رس بهاره
اولین زمان که برای کاشت بذر خیار گلخانه‌ای مناسب بوده، دهه آخر آبان تا دهه آخر آذر ماه می‌باشد.
در این زمان بذرها باید در سینی‌های مخصوص نشاء کاشته شوند. اواخر دی ماه زمان مناسبی برای انتقال نشاء به محل اصلی کشت خیار گلخانه‌ای می‌باشد. از اسفند ماه تا اواخر تیر ماه می‌توان از این محصول برداشت کرد.
محصول دیر رس بهاره
در این مورد می‌توان از دهه آخر آذر ماه تا دهه اول بهمن ماه اقدام به کاشت بذر خیار گلخانه‌ای در سینی‌های مخصوص نشاء کرد.
از نیمه دوم بهمن تا نیمه اول اسفند نیز می‌توان نشاء را به زمین اصلی منتقل کرد. از اواخر اسفند تا تیر ماه می‌توان از این نوع گلخانه برداشت کرد.
تولید محصول پاییزه
در این روش می‌توان بذر خیار گلخانه‌ای را از اول تیر تا اواخر تیر ماه در سینی‌های مخصوص نشاء کشت کرد.
در مرداد ماه می‌توان نشاء‌های آماده را به زمین اصلی منتقل کرد. برداشت محصول در این روش از اوایل شهریور آغاز می‌شود و تا اواخر آذر ماه نیز ادامه دارد.
