30 مهر کاشت خیار گلخانه ایی و آنچه درباره آن باید بدانیم
انتخاب بستر مناسب
مواردی که در کاشت خیار گلخانه ایی باید بدانیم را در این مطلب مورد بررسی قرار داده ایم. خیار گلخانه ای نیاز به بستر بسیار غنی دارد، لذا پس از شخم خاک گلخانه، کود حیوانی کاملاً پوسیده به خاک اضافه می شود و خاک به یکی از روش های گفته شده در قسمت بعدی باید ضد عفونی گردد.
خصوصیات بستر کشت خیار گلخانه ای
برای کاشت خیار، بستر کشت باید خصوصیات زیر را داشته باشد:
- بستر مناسب برای کشت خیار، لومی شنی است.
- PH بستر کشت خیار باید 6.5 تا 7.5 باشد.
- EC آب حدود 2 و حداکثر 3 دسی زیمنس بر متر می باشد.
- حتما خاک باید دارای زهکش مناسب باشد.
- بستر کشت خیار باید عاری از آلودگی ها باشد.
آلودگی هایی که در بستر کشت خیار نباید وجود داشته باشد شامل:
الف) بذر علفهای هرز
ب) گیاهان انگل مثل سس و گل جالیز
ج) تخم و لارو حشرات و کنه ها
د) وجود عامل بیماری زا در خاک مثل انواع قارچ ها، انواع باکتری ها
ه) نماتد
بنابراین جهت جلوگیری از خسارت به بوته های خیار، بستر کشت خیار را تا عمق 25 تا 30 سانتی متر ضدعفونی می کنیم.
داشتن زهکش مناسب
داشتن زهکش مناسب از جمله واجبات کاشت خیار گلخانه ای می باشد.
نبود زهکش می تواند آسیب های جبران ناپذیری به بذر و یا بوته گیاهان بزند. بدین ترتیب زهکشی باید از طریق بستر به خوبی انجام شود تا بتوان خیار گلخانه ای با کیفیت و مقرون به صرفه از نظر اقتصادی را تولید و روانه بازار کرد.
وجود شن و ماسه در این بستر باعث می شود تا زهکشی به خوبی انجام شده و آب اضافی به راحتی دفع شود. زیرا وجود مقدار زیادی آب ممکن است آسیب هایی به بذر خیار گلخانه ای برساند.
بدین ترتیب با استفاده از بستر لومی شنی این امکان فراهم می شود که به راحت ترین شکل ممکن زهکشی را انجام داد.
این موضوع می تواند از به وجود آمدن مشکلات بسیار بزرگی در کشت گلخانه ای خیار جلوگیری کند.
کدام آلودگی ها در هنگام کشت بذر خیار گلخانه ای نباید در بستر وجود داشته باشند؟
گیاهان انگل مانند گل جالیز و سس
این گیاهان باعث ایجاد انگل شده و موجب اختلال در رشد بذر خیار گلخانه ای می شوند.
بدین ترتیب قبل از اینکه بخواهیم اقدام به کاشت بذر خیار گلخانه ای بکنیم، باید با سمپاشی و یا هر روش دیگری این گیاهان را از بین برد.
در غیر این صورت ممکن است خسارت های بسیار سنگین مالی را به کشاورز وارد نمایند.
بذر علف های هرز
بذر علف های هرز از دیگر مواردی به شمار می روند که وجود آنها در بستر کشت بذر خیار گلخانه ای مضر می باشد.
وجود بذر علف های هرز باعث رشد سریع این علف ها و جلوگیری از رشد مناسب بذر خیار گلخانه ای می شوند.
بدین ترتیب باید اقدامات لازم برای رفع علف های هرز قبل از کشت بذر خیار گلخانه ای انجام شود.
تخم و لارو حشرات و کنه ها
حشرات و کنه ها ممکن است آسیب های بسیار جدی به بذر یا بوته خیار گلخانه ای وارد نمایند.
از این رو باید اقدامات لازم برای از بین بردن تخم و لارو حشرات و کنه ها قبل از کشت بذر خیار گلخانه ای انجام شود.
این کار باعث می شود تا بتوان خیار سالم و با کیفیت را تولید و روانه بازار کرد.
وجود عوامل بیماری زا در بستر مانند انواع قارچ ها و انواع باکتری ها
انواع قارچ ها و باکتری ها را می توان از جمله عوامل بیماری زا در بستر خیار گلخانه ای دانست.
بدین ترتیب قبل از اقدام برای کاشت بذر خیار گلخانه ای، می توان برای از بین بردن انواع قارچ و باکتری ها اقدامات لازم را انجام داد.
زیرا پس از کشت خیار گلخانه ای، ممکن است آسیب هایی به بوته یا بذر خیار گلخانه ای وارد شود.
روش های مختلف ضد عفونی بستر کاشت بذر خیار گلخانه ای
برای اینکه بتوان در آینده از رسیدن آسیب های مختلف به بوته خیار جلوگیری کرد، قبل از کاشت بذر خیار گلخانه ای باید اقدامات لازم برای ضد عفونی بستر انجام شود. در غیر این صورت ممکن است شاهد خسارات بسیار زیادی بر اثر بروز مشکلات مختلف باشیم.
بهتر است ضد عفونی بستر تا ۲۵ الی ۳۰ سانتیمتر از عمق زمین انجام شود.
ضد عفونی بستر با استفاده از نور خورشید (Soil Solarization)
یکی از بهترین روش های ضد عفونی بستر برای کاشت خیار گلخانه ای، استفاده از نور خورشید می باشد.
این روش معمولا در فصل تابستان امکان پذیر بوده و در سایر فصول نمی توان از آن استفاده کرد.
این روش را می توان از ساده ترین و با کیفیت ترین روش ها برای ضد عفونی بستر کشت بذر خیار گلخانه ای دانست.
در این روش مقداری کود حیوانی و یا کود شیمیایی مخلوط با کود حیوانی بر روی زمین ریخته می شود.
سپس زمین شخم زده می شود و پس از آن اقدام به انجام عملیات لازم برای تسطیح زمین می کنیم.
بعد از آن آبیاری غرق آبی را انجام می دهیم.
با اتمام آبیاری غرقابی می توان بر روی بیشتر نایلون کشید و لبه های نایلون را محکم کرد.
نایلون را بهتر است برای مدت ۶ هفته بر روی بستر نگه داشت.
این روش هم ارزان بوده و هم اثرات بسیار مطلوبی برای ضد عفونی بستر دارد.
ضد عفونی بستر با استفاده از سم متام سدیم
در مرحله اول باید مقداری کود حیوانی و شیمیایی که برای خاک لازم و ضروری بوده بر روی بستر ریخته شود و عملیات شخم و تسطیح زمین انجام شود.
سپس یک طاقه نایلون عریض را تهیه کرده و آن را آماده می کنیم.
بعد از آن مقدار ۱۰۰ الی ۱۵۰ سی سی سم متام سدیم را با ۵ الی ۱۰ لیتر آب مخلوط کرده و شروع به سمپاشی بر روی زمین کرده و بلافاصله پس از سمپاشی نایلون بر روی زمین کشیده می شود.
با این کار اجازه خروج سم از داخل خاک را نمی دهیم.
زیرا این سم فرار بوده و در مدت زمان کوتاهی به صورت تبخیر از بستر خارج می شود.
نایلون باید ۱ الی ۵ هفته بر روی بستر باقی بماند. پس از آن می توان هوا دهی را آغاز کرد و سپس اقدام به کشت بذر خیار گلخانه ای بکنیم.
البته قبل از کاشت برای مطمئن شدن از خروج این سم باید مقداری از خاک بستر را درون یک گلدان بریزیم و بذر شاهی در آن بکاریم.
در صورت رشد بذر شاهی، خاک سالم بوده و می توان اقدام به کاشت بذر خیار گلخانه ای کرد، در صورتی که بذر شاهی رشد نکند، نیاز به هوا دهی بیشتری وجود دارد.
ضدعفونی بستر با استفاده از سم متیل بروماید
در مرحله اول باید به اندازه کافی کود حیوانی و کود شیمایی را به خاک بستر اضافه نماییم.
سپس زمین را به صورت غرق آبی آبیاری می کنیم.
پس از خشک شدن نسبی می توان تا عمق ۲۵ الی ۳۰ سانتی متر آن را شخم زد.
پس از این کار در صورتی که هنوز زمین مرطوب بوده، روی آن را نایلون می کشیم.
به ازای هر متر مربع می توان ۵۰ گرم (در صورت نیاز می توان این مقدار را تا ۱۰۰ گرم نیز افزایش داد) سم متیل بروماید را به زیر نایلون تزریق کرد. مدت زمانی که برای ضد عفونی بستر مورد نیاز بوده، ۲۴ ساعت می باشد. پس از ۲۴ ساعت نیاز به ۲ الی ۳ هفته هوا دهی وجود دارد. در ۲۴ ساعت اول هوا دهی که نایلون از روی خاک برداشته می شود، هیچ گونه حیوان و انسانی نباید در این محل حضور داشته باشند.
ضد عفونی بستر کشت بذر خیار گلخانه ای با استفاده از قارچ کش ها
در صورتی که امکان ضد عفونی کردن با استفاده از روش های قبلی وجود نداشته باشد، می توان این روش را انتخاب کرد.
برای انجام این روش نیاز است به ازای هر ۵۰۰ متر مربع زمین، یک کیلوگرم بنومیل را با ۵ کیلوگرم ریدومیل مخلوط کرده، سپس با استفاده از سمپاش این مخلوط را به صورت یکنواخت بر روی بستر مورد نظر اسپری کنید.
پس از اتمام این کار می توان یک شخم و دیسک سبک بر روی زمین انجام داده و کاشت بذر خیار گلخانه ای را انجام داد.
زمان کاشت بذر خیار گلخانه ای
در کشور ایران در ۳ زمان مشخص می توان اقدام کاشت خیار گلخانه ای کرد و خارج از این سه نوبت نمی توان انتظار رشد مناسب و بار دهی خوب از بذر خیار گلخانه ای داشت.
محصول زود رس بهاره
اولین زمان که برای کاشت بذر خیار گلخانه ای مناسب بوده، دهه آخر آبان تا دهه آخر آذر ماه می باشد.
در این زمان بذر ها باید در سینی های مخصوص نشاء کاشته شوند. اواخر دی ماه زمان مناسبی برای انتقال نشاء به محل اصلی کشت خیار گلخانه ای می باشد. از اسفند ماه تا اواخر تیر ماه می توان از این محصول برداشت کرد.
محصول دیر رس بهاره
در این مورد می توان از دهه آخر آذر ماه تا دهه اول بهمن ماه اقدام به کاشت بذر خیار گلخانه ای در سینی های مخصوص نشاء کرد.
از نیمه دوم بهمن تا نیمه اول اسفند نیز می توان نشاء را به زمین اصلی منتقل کرد. از اواخر اسفند تا تیر ماه می توان از این نوع گلخانه برداشت کرد.
تولید محصول پاییزه
در این روش می توان بذر خیار گلخانه ای را از اول تیر تا اواخر تیر ماه در سینی های مخصوص نشاء کشت کرد.
در مرداد ماه می توان نشاء های آماده را به زمین اصلی منتقل کرد. برداشت محصول در این روش از اوایل شهریور آغاز می شود و تا اواخر آذر ماه نیز ادامه دارد.
