پیت ماس در واقع خزه‌ی مرده‌ای است که مراحل اولیه تجزیه شدن را رد کرده است.

بستر کشت پیت ماس در دهه ی 1940 به کشاورزی ورود کرد و برای اصلاح ساختار خاک در مناطق خشک مورد استفاده قرار گرفت.

خزه ها گیاهانی بسیار سر سخت هستند، که در شرایط آب و هوایی سرد و خشک می‌توانند رشد کنند و پس از مردن روی هم انباشته می‌شوند.

پس از هزاران سال انباشته شدن خزه‌های مرده بر روی یکدیگر، باتلاق‌های خزه‌ای تشکیل می‌شوند.

رشد خزه‌ها بر روی این باتلاق‌ها متوقف نمی‌شوند! لذا همواره سطح بالای باتلاق‌های خزه‌ای پوشیده از خزه‌های جوان می‌باشد و خزه‌های مرده به درون باتلاق فرو می‌روند.

این باتلاق‌های خزه‌ای را خشک می‌کنند و خزه‌های مرده درون آن را بسته‌بندی می‌کنند و پس از فرآوری در بسته‌بندی‌هایی به نام پیت ماس به فروش می‌رسانند.

امروزه پیت ماس به‌عنوان بستر کشت مناسب هیدروپونیک، تولید نشا و تولید قارچ بسیار پرکاربرد می‌باشد.

نگاه علمی به پیت ماس

تا کنون 380 گونه خزه در جهان شناسایی شده‌اند که یکی از آنها اسفاگنوم ( sphagnum ) نام دارد.

عمده معادن پیت ماس از این گونه تشکیل شده است، به طوریکه اصطلاح پیت ماس و اسفاگنوم در محافل علمی به جای یکدیگر مورد استفاده قرار می‌گیرد.

پیت (peat) به هر گونه بقایای گیاهی در حال تجزیه شدن اطلاق می‌شود.

ماس (moss) به معنای خزه هست و شامل همان 380 گونه شناسایی شده می‌باشد.

پیت ماس (peatmoss) به خزه‌های اسفاگنوم که در باتلاق‌های خزه‌ای (peat bugs) انباشته و تجزیه شدند اطلاق می‌شود.

10 حقیقت در مورد پیت ماس که باید بدانید :

• قابل تولید نیست :

این مجصول قابل تولید توسط انسان نیست. بلکه مناطق بسیار محدود و خاصی در جهان وجود دارند که دارای معادن پیت ماس می‌باشند.

• مانند تانکر ذخیره آب است :

پیت ماس می‌تواند تا 25 برابر وزن خودش آب ذخیره کند و این آب را به مرور از دست می‌دهد و بستر کشت را مرطوب نگه می‌دارد.

• مواد معدنی را ذخیره می‌کند :

الیاف پیت ماس این قابلیت را دارند که مواد معدنی را درون خود ذخیره کنند.

در حالت عادی با آبیاری بستر کشت مقدار زیادی از مواد معدنی داخل بستر در آب حل می‌شوند و از دسترس گیاه خارج می‌گردند،

یا وقتی که به گیاه کود داده می‌شود بخش اعظمی از کود از بستر عبور کرده و همراه با آب از کف گلدان خارج می‌شود.

الیاف پیت ماس این مواد معدنی را همراه با آب در خود ذخیره می‌کنند و به مرور در اختیار ریشه گیاه قرار می‌دهند.

• ذاتاً مواد معدنی ندارد :

پیت ماس طبیعی پس از استخراج، حاوی مواد معدنی زیادی نیست، مگر اینکه در مرحله‌ی فرآوری به آن مواد معدنی اضافه کنند، که به اصطلاح به آن پیت ماس غنی شده گفته می‌شود.

پیت ماس غنی‌شده دارای قیمت بالاتری نسبت به پیت ماس غنی‌نشده دارد.

• دارای خاصیت اسیدی است :

بستر کشت را اسیدی می‌کند و برای گیاهان علاقه‌مند به محیط اسیدی، مناسب است.

( توجه کنید اگر گیاه شما علاقه‌مند به محیط بازی می‌باشد باید پیت ماس را با مواد بازی ترکیب کنید تا Ph بسیار را بالا ببرید.)

• به تنهایی در بستر کشت استفاده نمی‌شود :

معمولا پیت ماس با پرلیت، کوکوپیت و یا خاک برگ ترکیب می‌شود و بین 1/3 تا 2/3 بستر کشت را شامل می‌شود.

•  متراکم نمی‌شود :

این خاصیت نه تنها وضعیت خاک بستر را بهبود می‌بخشد، بلکه باعث می‌شود تا سال‌ها نیازی به تعویض خاک بستر نداشته باشید.

عدم تراکم پیت ماس ضمانت تهویه مناسب بسترکشت و سلامت ریشه گیاه می‌باشد.

• ضدباکتری و قارچ‌کش طبیعی می‌باشد :

در جنگ‌های جهانی اول و دوم برای بهبود وضعیت زخم‌های سربازان از پیت ماس استفاده می‌کردند. چون هم زخم‌ها را مرطوب نگه می‌داشت،

هم ضد باکتری و قارچ بود و مانع عفونت زخم‌ها می‌شد. این ویژگی، پیت ماس را برای تولید نشا ایده‌آل کرده است.

چون چالش بزرگ تولیدکنندگان نشا، مبارزه با بیماری‌ها و قارچ در دوران اولیه رشد گیاه است.

• ذاتاً هیچ‌گونه تخم علف هرز یا آفت ندارد :

محیط اسیدی پیت ماس باعث می‌شود که عاری از هر گونه علف هرز و آفات باشد.

(معمولا کمپوست‌ها حاوی تخم علف هرز و آفات هستند و برای نشا کاری استفاده نمی‌شوند.)

• معادن پیت ماس منابع تجدیدناپذیر است :

تجزیه پیت ماس در شرایط بی‌هوازی صورت می‌گیرد و از این جهت این فرآیند بسیار آهسته هست. و سالیانه فقط 1 میلیمتر به عمق معادن پیت ماس اضافه می‌شود،

لذا هزاران سال طول می‌کشد تا یک معدن پیت ماس به وجود بیاید.

به همین علت در دسته منابع تجدید ناپذیر طبقه‌بندی می‌شود.

انواع پیت ماس از نظر رنگ :

همانطور که گفته شد با گذشت زمان باتلاق‌های خزه عمیق می‌شوند و عمق معادن پیت ماس به مرور افزایش می‌یابد.

قسمت‌های سطحی که مدت زمان کمتری تحت پروسه تجزیه شدن بوده‌اند، رنگ روشن‌تر و قدمت کمتری دارند.

عمیق‌ترین قسمت معدن دارای رنگ تیره‌ترین رنگ می‌باشد و هزاران سال قدمت دارد، که به آن پیت ماس سیاه می‌گویند.

بر همین اساس پیت ماس به سه گروه پیت ماس سفید، پیت ماس قهوه‌ای و پیت ماس سیاه‌رنگ دسته‌بندی می‌شود.

البته پیت ماس با رنگ سفید وجود خارجی ندارد و این تنها یک اصطلاح رایج می‌باشد که به قسمت سطحی معادن پیت ماس اطلاق می‌شود و رنگ واقعی آن، قهوه‌ای روشن می‌باشد.

در دهه‌ی 1940 پیت ماس به کشاورزی ورود کرد و برای اصلاح ساختار خاک در مناطق خشک مورد استفاده قرار گرفت.

مصارف پیت ماس :

• خاک گلدان

تولیدکنندگان گل و گیاه معمولا  جهت اصلاح خاک خود در مخلوط با خاک برگ از پیت ماس استفاده می‌کنند.

از آنجا که ph اسیدی دارد، برای گیاهان اسیدی دوست مانند بلوبری ایده‌آل‌تر است.

برای گیاهانی که بسترکشت با ph بازی نیاز دارند، کمپوست‌ها گزینه بهتری می‌باشند.

به دلیل آنکه کمپوست‌ها استریل نمی‌باشند و ممکن است آلودگی داشته باشند، در صورت تمایل به استفاده از پیت ماس برای گیاهان باید از تعدیل کننده‌های ph بستر استفاده کرد.

همچنین پیت ماس متراکم نمی‌شود و همواره موجب زهکشی مناسب و هوادهی مناسب گیاه می‌گردد،لذا می‌توان گلدان را تا زمانی‌که فضای کافی برای رشد ریشه گیاه دارد تعویض نکرد.

• تولید نشا و مرحله‌ی جوانه‌زنی ( seedling )

گلدان‌های کوچک حاوی نشا : بهترین گزینه برای تولید نشا استفاده از ترکیب پیت ماس و کوکوپیت می‌باشد.

هر گیاهی در اولین مرحله زندگی خود بیشترین آسیب‌پذیری نسبت به بیماری‌ها و قارچ را دارد.

همواره ایجاد محیطی استریل و عاری از بیماری یک چالش برای تولیدکنندگان نشا بوده است، تا بتوانند تلفات را به حداقل برسانند.

از یک سو پیت ماس فاقد میکروارگانیسم‌های مضر، تخم آفات و علف‌های هرز می‌باشد، از سویی دیگر خاصیت ضدقارچی دارد.

این ویژگی‌ها پیت ماس را ماده‌ای بسیار ارزشمند برای تولید نشا می‌کند و در واقع همین ویژگی‌ها موجب شد تا با ظهور پیت ماس در کشاورزی تحولی بزرگ به وجود بیاید.

چالش دیگری که در تولید نشا وجود دارد آبیاری گیاهان و تعداد دفعات دقیق آبیاری می‌باشد.

در بسترهای کشت معمولی باید سیکل مناسبی بین مرطوب بودن و خشک بودن ایجاد کرد تا گیاه علاوه بر جذب آب فرصت هواخوردن و تنفس هم داشته باشد.

از آنجا که پیت ماس تا 20 برابر وزن خود آب ذخیره می‌کند می‌تواند بستر را برای مدت طولانی مرطوب نگه دارد و به مرور به ریشه گیاه آبرسانی کند.

همزمان ساختار متخلخل پیت ماس شرایط تنفس ریسه گیاه را فراهم می‌کند، در نتیجه تعداد دفعات آبیاری شدیدا کاهش می‌یابد و کنترل سیکل آبیاری-تنفس ریشه گیاه ساده‌تر می‌شود.

• کشت هیدروپونیک

در کشت هیدروپونیک از ترکیب پیت ماس، پرلیت و کوکوپیت استفاده می‌شود.

درصد ترکیب این مواد بسته به شرایط محیطی منطقه کشت و نوع گیاه متفاوت می‌باشد.

ولی به طور معمول هر چه آب و هوای یک منطقه خشک‌تر باشد مقدار پیت ماس مصرفی بیشتر خواهد شد.

هر چه ریشه گیاه به تنفس بیشتری نیاز داشته باشد، مقدار پرلیت مصرفی افزایش می‌یابد.

شرکت مایا دشت وارد کننده پیت ماس 300 لیتری ککیلا از کشور فنلاند می‌باشد. لطفا جهت سفارش محصول با کارشناسان فروش شرکت مایا دشت تماس حاصل نمایید.